الزامات آتش نشانی در ساختمان؛ بر اساس استاندارد‌های جهانی، هنگام طراحی و اجرای ساختمان‌ها باید یکسری قوانین و مقررات رعایت کنید تا ساختمان‌هایی ایمن داشته باشید. رعایت الزامات آتش نشانی در ساختمان سبب می‌شود تا احتمال بروز حریق و آتش سوزی به شدت کاهش یابد و افراد بتوانند در سلامت کامل در ساختمان‌ها زندگی کنند. البته که این امر صد در صد نمی‌باشد و احتمال بروز هر گونه حادثه در ساختمان‌ها وجود دارد اما در حالت کلی احتمال بروز حریق در ساختمان‌هایی که ضوابط و الزامات آتش نشانی در ساختمان رعایت شود، به شدت کاهش می‌یابد.
ضوابط آتش نشانی چیست؟
ضوابط آتش نشانی به مجموعه‌ای از قوانین گفته می‌شود که مطابق با استاندارد‌های جهانی می‌باشد. این قوانین باید در هنگام ساخت ساختمان‌ها مورد استفاده قرار گیرد تا سازه‌هایی ایمن در برابر حریق و آتش سوزی ساخته شود. این ضوابط شرایطی فراهم می‌کنند تا افراد بتونند با خیالی آسوده در ساختمان‌ها زندگی کنند و احتمال بروز هر گونه خطر غیر مترقبه برای آن‌ها کاهش می‌یابد.
البته که احتمال بروز حادثه آتش سوزی در هر ساختمانی وجود دارد و این قوانین نمی‌توانند احتمال بروز حریق را به صفر برسانند اما با رعایت الزامات آتش نشانی در ساختمان از بروز این حوادث تا حدود زیادی جلوگیری می‌شود.
صدور دستورالعمل آتش نشانی ساختمان با سپنتا
اگر می‌خواهید ساختمان‌هایی ایمن داشته باشید، باید به دنبال یک شرکت معتبر برای اجرای قوانین باشید. هلدینگ ساختمانی سپنتا در خدمت شماست تا همه خدمات لازم را در این رابطه به شما ارائه دهند. در این شرکت نیرو‌های متخصص و کار آزموده‌ای حضور دارند که می‌توانند به افراد کمک کنند تا همه قوانین و ضوابط آتش نشانی را در مراحل مختلف طراحی و اجراء رعایت کنند و ساختمان‌هایی ایمن بسازند.
هلدینگ ساختمانی سپنتا با اخذ تاییدیه آتش نشانی همراهتان است.
ضوابط و الزامات آتش نشانی در ساختمان در مرحله طراحی
الزامات آتش نشانی در ساختمان فقط به فضای داخلی مربوط نمی‌شود و این ضوابط در ساخت فضا‌های بیرونی ساختمان نیز باید رعایت شود. باید دقت شود که رعایت این قوانین در مرحله طراحی از اهمیت بسیار بالاتری نسبت به مرحله اجرا برخوردار است و اگر در این مرحله استاندارد‌ها را رعایت نکنید، تخریب و بازسازی در مرحله اجرا بسیار سخت، زمان بر و پر هزینه خواهد شد. ضوابط آتش نشانی در این مرحله از بخش‌های مختلفی تشکیل می‌شود که به شرح زیر می‌باشند:
1)ضوابط آتش نشانی مربوط به «فاصله»
یکی از الزامات آتش نشانی در ساختمان مربوط به فاصله می‌باشد. البته که با توجه به نوع کاربری ساختمان‌ها این قوانین وضع می‌شوند اما در حالت کلی این ضوابط به شرح زیر می‌باشند:
- هر ساختمان باید حداقل ۷ متر از جایگاه‌های سوخت فاصله داشته باشد.
- هیچ ساختمان غیر مسکونی مانند بیمارستان، درمانگاه، مسجد و یا سینما نباید در نزدیکی جایگاه‌های سوخت احداث شود.
- ساختمان‌های نزدیک جایگاه‌های سوخت حداکثر می‌توانند دو طبقه باشند. اگر بخواهیم تعداد طبقات را افزایش دهیم باید به ازای هر طبقه، سه متر عقب نشینی کنیم.
2)ضوابط آتش نشانی مربوط به «ارتفاع»
این بخش از الزامات آتش نشانی در ساختمان، به ارتفاع ساختمان‌ها اشاره دارد. این ارتفاع باید بر اساس عرض کوچه و یا خیابان‌ها تعیین شود.
- در کوچه‌هایی با عرض کم‌تر از ۶ متر، ساختمان‌ها حداکثر ۲ طبقه باشند.
- کوچه‌هایی به عرض ۶ متر، ساختمان حداکثر ۳ طبقه می‌باشد.
- اگر عرض کوچه‌ها ۸ متر باشد، ساختمان‌ها حداکثر می‌توانند ۴ طبقه باشند.
- کوچه‌های ۱۰ متری می‌توانند ساختمان‌هایی ۵ طبقه داشته باشند.
- خیابان‌هایی با عرض ۱۲ تا ۲۲ متر، ساختمان‌ها حداکثر می‌توانند ۶ طبقه باشند.
- در خیابان‌های بن بست با عرض بیش از ۲۲ متر، محدودیتی در تعداد طبقات وجود ندارد.
- در خیابان‌های بن باز نیز برای عرض‌های بیش از ۱۲ متر، هیچ گونه محدودیتی در تعداد طبقات قائل نیستند.
3)ضوابط آتش نشانی مربوط به «پله اضطراری»
الزامات آتش نشانی در ساختمان دارای بخشی مربوط به پله اضطراری می‌باشد. در ساختمان‌های ۹ طبقه پله اضطراری همان راه پله اصلی است. همه ساختمان‌های ۳، ۴، ۵ و یا ۶ طبقه نیز مطابق با همین قانون عمل می‌کنند و باید پله اصلی را به عنوان پله اضطراری برای آن‌ها در نظر بگیرید. ساختمان‌هایی که دارای ظرفیت بیش از ۱۰۰ نفر هستند، باید دارای پله اضطراری مجزا باشند و نمی‌توان پله اصلی را برای این امر در نظر گرفت.
برخی از ساختمان‌ها چند کاربره هستند و راه پله اضطراری در آن‌ها از راه پله واحد‌ها مجزا می‌باشد. یک نکته مهم در انتخاب پله اضطراری، دسترسی نداشتن این پله‌ها به انباری و یا زیر زمین می‌باشد. در مورد تعداد و عرض خروجی‌ها برای ساختمان‌ها یک سری قوانین در نظر گرفته‌اند که عبارتند از:
- ظرفیت کم‌تر از ۵۰ نفر، به یک خروجی با عرض ۸۰ سانتی‌متر احتیاج دارد.
- ظرفیت ۵۱ تا ۵۰۰ نفر، به ۲ خروجی با عرض‌های ۹۰ سانتی‌متری نیاز است.
- ظرفیت ۵۰۱ تا ۱۰۰۰ نفر، به ۳ خروجی با عرض‌های ۱۰۰ سانتی‌متری احتیاج دارد.
- اگر ظرفیت تعداد نفرات ۱۰۰۱ تا ۲۰۰۰ نفر باشد، باید ۴ خروجی به عرض‌های ۱۱۰ سانتی‌متر برای آن در نظر بگیرید.
- ۲۰۰۱ تا ۴۰۰۰ نفر ظرفیت، ۵ خروجی با عرض ۱۲۰ سانتی‌متر نیاز دارید.
- ۴۰۰۱ تا ۷۰۰۰ نفر ظرفیت به ۶ خروجی با عرض‌های ۱۳۰ سانتی‌متر احتیاج دارید.
- اگر ساختمانی با ۷۰۰۰ تا ۱۱۰۰۰ نفر داشته باشید، به ۷ خروجی با عرض‌های ۱۴۰ سانتی‌متری نیاز دارید.
4)ضوابط آتش نشانی مربوط به «آسانسور»
یکی از بخش‌های بسیار حساس در الزامات آتش نشانی در ساختمان همین بخش است. هنگام طراحی بخش آسانسور باید ضوابط و قوانین خاصی رعایت شود که عبارتند از:
نباید مرکز راه پله را برای این کار انتخاب کرد.
حداقل ابعاد چاله مورد نظر را باید ۱۵۰ در ۱۵۰ سانتی‌متر در نظر گرفت.
ارتباط آسانسور با موتور خانه باید با مشورت کارشناسان آتش نشانی انجام گیرد.
5)ضوابط آتش نشانی مربوط به «پارکینگ»
بر اساس الزامات آتش نشانی در ساختمان باید پارکینگ‌ها را بر اساس خاصی انجام دهید که عبارتند از:
- رمپ باید ۵. ۲ متر از پیاده رو فاصله داشته باشد.
- باید ۱۲ متر برای بازگرداندن ماشین‌ها در نظر بگیرید.
- برای پارکینگ‌های با بیش از ۲۰ ماشین، باید دو رمپ ۳. ۵ متری و یا یک رمپ ۵ متری در نظر بگیرید.
- شیب این رمپ باید ۱۵ درجه باشد و تا سقف ۱۹۵ سانتی‌متر فاصله داشته باشد.
- مسیر همه خروجی‌ها به سمت همکف باشد.
- جایگزین دیگری به جای رمپ نباید انتخاب کنید.
- بین راه پله، پارکینگ و آسانسور باید حتماً درب اتوماتیک قرار دهید.
6)ضوابط آتش نشانی مربوط به «موتورخانه»
برای رعایت نکات ایمنی بهتر است که این بخش را خارج از زیربنای ساختمان قرار دهید. همچنین توجه کنید که برای این کار فضایی را در نظر بگیرید که دور از آسانسور و سالن اجتماعات باشد. برای رعایت نکات ایمنی و آسیب ندیدن تجهیزات باید از داکت‌ها و وسایل ایمنی استفاده کنید.
7)ضوابط آتش نشانی مربوط به «نما»
الزامات آتش نشانی در ساختمان برای بخش نمای سازه‌ها نیز ضوابطی در نظر گرفته است که عبارتند از:
برای نمای شیشه‌ای باید از سکوریت استفاده کنید. ضخامت این نوع شیشه‌ها باید بر اساس ابعاد آن‌ها تعیین شود. اگر می‌خواهید از شیشه‌هایی با ضخامت بالای ۵ متر استفاده کنید، باید از حاشیه‌های نگهدارنده استفاده کنید. در داخل هر واحد بای جان پناه ۸۲ سانتی‌متری قرار دهید.
اگر از نمای سنگ استفاد می‌کنید، باید سنگ روی درپوش‌ها را با استفاده از رولپلاک محکم کنید.پشت بنا را باید با مصالح مناسبی پر کنید تا هیچ فضای خالی در این بخش وجود نداشته باشد.
کنترل و اجرای الزامات آتش نشانی در ساختمان در مرحله‌ی اجراء
از ابتدای خاکبرداری تا پایان نما باید همه نکات و اصول لازم را رعایت کنید که مهم‌ترین نمونه از این قوانین به شرح زیر می‌باشند:
1)ضوابط آتش نشانی مربوط به «برق و روشنایی»
ضوابط این بخش عبارتند از:
- تابلو برق را در کنار درب اصلی قرار دهید.
- برای هر بخش از ساختمان در تابلو برق، فیوز جداگانه‌ای قرار دهید.
- هر یک از این تابلو‌ها باید کلید F۱ داشته باشند.
- همه تجهیزات باید در داخل داکت قرار بگیرند و یا درون دیوار‌ها تعبیه شوند.
- ساختمان باید رعد و برق گیر داشته باشد.
- رله اتوماتیک در فضا‌هایی مانند آسانسور، موتور خانه و راه پله اضطراری ضروری می‌باشد.
- در محیط‌هایی مانند استخر باید تا دو متر از برق ۱۲ ولت و بالای آن را به برق ۲۲۰ ولت مجهز کنید.
2)ضوابط آتش نشانی مربوط به «آسانسور»
علاوه بر مرحله طراحی، ضوابطی برای مرحله اجرا باید در نظر گرفت که عبارتند از:
تجهیزات برق و یا دودکش‌ها را نباید از طریق چاه آسانسور عبور داد.
قرار دادن هیچ گونه کلید سوئیچی در قسمت موتور اسانسور مجاز نمی‌باشد.
دیوار‌های این بخش باید کاملاً مقاوم باشند و روی روزنه‌های بخش‌های دیگر چاه آسانسور را باید با شبکه فلزی بپوشانید.
3)ضوابط آتش نشانی مربوط به «سیستم گرمایش»
در ساختمان‌های تجاری باید از سیستم گرمایش مرکزی کمک بگیرید و همه تجهیزات این بخش باید ترموکوبل داشته باشند. همچنین دقت داشته باشید که گازکشی‌ها باید کاملاً مورد تأیید اداره گاز باشد.
4)ضوابط آتش نشانی مربوط به «تأسیسات»
موتورخانه ساختمان‌ها باید در مرحله اجرا دارای ویژگی‌های منحصر به فردی باشند که عبارتند از:
- درب فلزی داشته باشند.
- دارای سیستم تهویه مناسب و استاندارد باشد.
- دارای کف شوی باشد.
- یک سوم از فضا باید خالی باشد.
- باید کاملاً روشن باشد.
5)ضوابط آتش نشانی مربوط به «لوله کشی آب»
لوله کشی آب نیز باید به گونه‌ای باشد که بخشی را به لوله کشی آب آتش نشانی اختصاص دهید. در این بخش نیز باید همه نکات و قوانین را رعایت کنید و بر اساس تعداد طبقات قطر مناسبی از این لوله‌ها را انتخاب کنید. باید دقت کنید که لوله‌ها باید به اندازه‌ای باشند که در اثر بروز احتراق بتوان در ده دقیقه کل آتش را مهار کرد. همچنین توجه کنید که این لوله‌ها از بالا به مخزن آتش نشانی و از پایین ساختمان به آب شهر متصل باشند.
6)ضوابط آتش نشانی مربوط به «دکوراسیون»
باید توجه داشته باشید که در بخش‌های راه پله و یا‌ایستگاه‌ها هرگز از موکت‌های قابل اشتعال استفاده نکنید. هر گونه تجهیزات دکوراسیون قابل اشتعال نباید در پله اضطراری و یا یا سالن‌ها قرار بگیرد.
7)ضوابط آتش نشانی مربوط به «استخر»
این بخش باید از دیگر قسمت‌های ساختمان جدا باشد. تا ارتفاع دو متری فقط مجاز به استفاده از برق ۱۲ ولت هستید. حتی در نزدیکی سکو‌های پرش نیز دقت کنید که تا ارتفاع ۳ متری نمی‌توان از ولتاژ بالاتری استفاده کرد. شیشه‌های مورد استفاده در این فضا باید حتماً سکوریت باشند و به سیستم حرارت مرکزی مجهز باشند.
8)ضوابط آتش نشانی مربوط به «بازشو، داکت، نورگیر، و جان پناه»
باید دقت داشته باشید که در قسمت پشت بام آپارتمان‌های بیش از ۶ طبقه نمی‌توان از آسفالت و ایزوگام استفاده کرد. در این مناطق باید از موزائیک‌ها استفاده کنید. اطرف پشت بام، جان پناه و یا تراس‌ها را محافظ قرار دهید و دقت کنید که این حفاظ‌ها حداقل ۱۰ سانتی‌متر باشند. همچنین توجه کنید که هرگز در این بخش‌ها از شیشه استفاده نکنید.
9)ضوابط آتش نشانی مربوط به «پله اضطراری»
در این بخش باید علامت‌هایی برای خروج قرار دهید و از دودبند‌های اتوماتیک استفاده کنید. همچنین روشنایی ۱۲ ولت و رله اتوماتیک برای این بخش در نظر بگیرید. همچنین دقت کنید که این مسیر‌ها به غیر از پنجره نباید راه دیگری به بیرون داشته باشد.
مدارک لازم جهت اخذ پایان کار و الزامات آتش نشانی در ساختمان
طبق الزامات آتش نشانی در ساختمان برای اخذ پایان کار باید مدارک خاصی را ارائه دهید که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- اصل و کپی سند مالکیت
- رسید پرداخت عوارض ایمنی
- نقشه معماری
- نامه شهرداری منطقه
- کلیه مدارک شناسایی مالک
- رسید پرداخت عوارض سال جاری
- دو سری نقشه معماری با مهر تأیید شهرداری
نتیجه‌گیری؛ الزامات آتش نشانی در ساختمان
در این مقاله تلاش کردیم تا الزامات آتش نشانی در ساختمان را به شما معرفی کنیم و با ضوابط مختلف بخش طراحی و اجرای ساختمان‌ها آشنا شدیم. البته که با رعایت این قوانین می‌توان ساختمان‌هایی ایمن بنا کرد که در برابر آتش سوزی بسیار مقاوم می باشد. از این که تا پایان همراه ما بودید، بی نهایت سپاسگزاریم.
