نمای پارامتریک؛ نوع نمای ساختمان، هویت بصری، شخصیت و بیان و نگاه معمار آن ساختمان را تعیین می‌کند. طراحی و زیبایی پوسته بیرونی ساختمان ویژگی منحصر به فردی به آن می بخشد و باعث جذابیت نما می شود.
نمای پارامتریک که یکی از روش‌های نوین در طراحی نمای مدرن محسوب می‌شود، محیط داخلی و خارجی ساختمان را به هم مربوط می‌کنند. این ویژگی در نمای پارامتریک بخشی جدایی‌ناپذیر از زیبایی ساختمان و همچنین عملکرد سازه است. در این مقاله از هلدینگ ساختمانی سپنتا به تعریف کلی نمای پارامتریک و نمونه هایی زیبا از این نما می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.
تلفیق علم و هنر در طراحی 4 نوع نمای ساختمان شگفت انگیز
نمای پارامتریک چیست؟ | تعریف نمای پارامتریک
با شنیدن کلمه نمای پارامتریک یا Parametric facade معمولاً ترکیبی از اشکال پیچیده و هندسه منحنی به ذهن خطور می‌کند. معماری یا نمای پارامتریک، بر پایه الگوریتم و یک سری قوانین و پارامترها بنا شده است.
همانطور که از کلمه پارامتریک بر می‌آید، این روش در طراحی نمای ساختمان منشا ریاضی دارد و پروسه طراحی با معادله و حساب و کتاب و توجه به المان‌هایی چون آب و هوا، جهت دهی، فرهنگ و کاربری ساختمان پیش می‌رود.
اصطلاح “پارامتریسم” توسط پاتریک شوماخر، که از شرکای معمار بزرگ، زاها حدید بود، ابداع شد. منحنی ها و اشکال نامنظم که به ساختمان شخصیت می‌دهند، جایگزین خطوط مستقیم، گوشه های تیز و زاویه های حاد شدند.
در معماری پارامتریک، پالایش بی وقفه فرآیندهای طراحی، که با نمونه سازی اولیه در یک فضای منحصراً دیجیتالی تأمین می‌شود، به مهندسان و طراحان این امکان را داده است که رویکرد خود را در بسیاری از زمینه های کاربردی مختلف تغییر داده و تجدید نظر کنند. در ادامه نگاهی دقیق تر به این عبارت و فرآیند طراحی می‌اندازیم تا ببینیم معنای آن برای معماران امروز و آینده چیست.
پررنگ‌ترین ویژگی این نوع طراحی مدرن – نمای پارامتریک – استفاده از اصول صنعتی سازی به عنوان راهکاری برای کاهش چشمگیر مصالح گران قیمت ساختمانی است.
مهمترین ابزار برای طراحی نمای ارگانیک، نرم افزارهای کامپیوتری است. هرچند ذهن خلاق طراح یا معمار نقشی اساسی در پروسه طراحی نمای پارامتریک دارد، اما نرم افزارهایی مثل گراس هاپرز (Grasshopper3d) این ایده‌ها را با الگویابی های هندسی، تبدیل به اثری بدیع و چشم‌نواز می‌کنند.
طراحی پارامتریک شامل موارد زیر است:
- خلق منحنی ها و سطوح آزاد
- ویرایش و تغییر شکل پارامتریک فرم
- طراحی سطوح باز و بسته شونده
- طراحی زایشی
- نمونه سازی دیجیتالی و ساخت
- قطعه بندی و مدول سازی
- طراحی نمای پارامتریک از نمونه های نمای جنبشی است.
از آنجا که نمای پارامتریک از نمونه های نمای جنبشی است، لازم است آشنایی مختصری با این نوع طراحی نما داشته باشید.
تعریف نمای جنبشی
در نمای جنبشی، عناصر نما به جای ایستا یا ثابت بودن به صورت پویا تغییر می کنند و باعث می شوند در سطح ساختمان حرکت و جریان به وجود آید. این ویژگی منجر به صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شود.
بسته به نیاز افراد داخل ساختمان و محیط بیرون، عناصر جنبشی را می توان به طرق مختلف ترکیب کرد. سایه زنی خودکار، دیوارهای متحرک، اجزای چرخان یا حتی پایه های چرخان تنها چند نمونه از تکنیک های مورد استفاده در نمای پارامتریک و معماری جنبشی است.
تاریخچه نمای پارامتریک
ممکن است فکر کنید نمای پارامتریک، یک روش پر سر و صدا و خیلی جدید در زمینه معماری است، اما اصلا اینطور نیست! طراحی نمای پارامتریک در دهه 1940 رونق گرفت؛ جایی که معمار ایتالیایی، لوئیجی مورتتی، از طراحی استادیومی رونمایی کرد که در آن شکل ورزشگاه با دستکاری 19 پارامتر از جمله زاویه دید تغییر می‌کرد و کاهش چشمگیری در هزینه بتن مورد نیاز ایجاد کرد.
قبل از آن نیز، آنتونیو گائودی این رویکرد را در کلیسایی به نام ساگرادا فامیلیا پیاده‌سازی کرد و با ایجاد یک مدل وارونه با پارامترهای ورودی مثل وزن و نقاط لنگر و تکیه بر عملکرد گرانش، طراحی خاص و کاربردی از خود به جای گذارد.
هدف نمای پارامتریک چیست؟
نمای پارامتریک به اجزای یک ساختمان اجازه می دهد تا بدون تغییر در یکپارچگی سازه ساختمان، به طور مستقل عمل کنند و با عناصر طبیعی سازگاری دارد. زیبایی معماری پارامتریک، پویایی آن است (شکل و شمایل ساختمان دائما در حال تغییر است)
این نوع نما سیال است و توانایی سازگاری ساختمان با تغییرات را نشان می دهد. هدف اصلی در طراحی نمای پارامتریک، ساخت مدلی است منطقی بر پایه ریاضی و الگوریتم‌های علمی مبتنی بر هندسه طرح و ارتباط آن با آیتم‌هایی که متعاقب آن طراحی و ساخته می شوند. این رویکرد نهایتا پوسته یک ساختمان را بصورت یکپارچه به نمایش می‌گذارد.
ساخت مدلی منطقی و قابل فهم کردن هندسه طرح، هدف اصلی در طراحی نمای پارامتریک است.
اصول معماری پارامتریک
در اینجا به اصول طراحی پارامتریک که معماری را متحول کرده است، می‌پردازیم؛ با ماه همراه بمانید.
- مزایای زیبایی شناسی و عملکرد
- قابلیت تولید طرح های انعطاف پذیر
- مدلهای سه بعدی
- ترکیب پیچیدگی و تنوع
- در نظر گرفتن قوانین شهرسازی، طراحی داخلی، معماری و حتی مد
- وابستگی و سازگاری عناصر طراحی
- فرآیندهای طراحی کامپیوتری و الگوریتمی.
- تجسم بهتر نما
- ادغام بهتر با برنامه های پایین دستی و کاهش زمان چرخه مهندسی
- چرخش سریع طراحی، افزایش کارایی
- تولید سریع تکرارهای طراحی
- یکپارچه سازی تغییرات و به روز رسانی با سایر فایل های پروژه
نمونه هایی از نماهای پارامتریک
برای آشنایی و شناخت بیشتر و بهتر با این سبک، در ادامه چند نمونه از طراحی های نمای پارامتریک را به شما معرفی می کنیم.
- Peix (Fish) اثر فرانک گری در بارسلونا – اسپانیا
یکی از بهترین نمونه‌های اجرای ساختمان با طراحی پارامتریک، نمای ماهی اثر فرانک گری است. او به طرز استادانه‌ای از اشکال ارگانیک در این ساختمان بهره برده و حتی یک ساختمان را شبیه به یک کیسه کاغذی مچاله شده نیز طراحی کرده است.
- مرکز فرهنگی حیدر علی اف اثر زاها حدید در آذربایجان – باکو
یکی از مشهورترین نمونه های معماری در سبک پارامتریک موزه حیدرعلی اف است. زاها حدید با خلاقیت در طراحی نما و استفاده از پارامترهای فراوان، این ساختمان را به یک ساختمان خاص و منحصر به فرد تبدیل کرده است.
- مرکز خرید Galaxy SOHO اثر زاها حدید در پکن – چین
این ساختمان که یک مجتمع اداری، خرده فروشی و سرگرمی است به طرز ماهرانه‌ای تقریباً هیچ گوشه یا لبه‌ی تیزی در آن دیده نمی شود. این مرکز خرید با طراحی نمای ارگانیک، حس یک فضای پیوسته را برمی انگیزد.
- The Louvre Abu Dhabi اثر ژان نوول در ابوظبی
معمار فرانسوی ژان نوول، بسیاری از ساختمانها را با استفاده از نمای پارامتریک طراحی کرده است که یکی از برجسته ترین آنها لوور ابو ظبی است. این ساختمان بسیار ظریف تر از همتایان آسمان خراش خود است، وی با با الهام از معماری عربی و طراحی نما پارامتریک، گنبدی پیچیده و منحصر به فرد را خلق کرده است.
- Oculus مرکز حمل و نقل تجارت جهانی اثر سانتیاگو کالاتراوا در نیویورک – ایالات متحده آمریکا
این نما که در شهر نیویورک واقع شده است، نمونه دیگری از نمای پارامتریک است. فرم تندیس گونه پروژه با استفاده از تکرار مدول های دندانه دار سازه فولادی ایجاد شده است که در کل طرحی یکپارچه و پیچیده را ایجاد می نمایند و جلوه ای زیبا و با شکوه به طبقات پایین ساختمان و مسیرهای عبور پیاده می بخشند.
سخن آخر
طبیعت سالها الهام بخش معماران و طراحان در دنیا بوده است و امروزه فناوری های کامپیوتری با ابزارهای لازم به کمک آنها آمده‌اند تا پیچیدگی الهامات در طبیعت را تجزیه، تحلیل و شبیه سازی کرده و از آن برای سازه هایی استفاده کنند که کمال و امکانات بی پایان را بیان می کنند. طراحی نمای پارامتریک یکی از ارمغان‌های پیشرفت تکنولوژی و خلاقیت بشر می‌باشد.
جهت مشاوره، (طراحی نمای پارامتریک – اجرای نمای پارامتریک) با کارشناسان ما در هلدینگ ساختمانی سپنتا تماس بگیرید. همچنین می توانید نظرات و سوالات خود را از طریق کامنت با ما در میان بگذارید.
