نقشه مصوب چیست
نقشه های مصوب به نقشه هایی اطلاق می شود که توسط مهندسان طراح تهیه شده و پس از بررسی و تأیید توسط مراجع ذیصلاح مانند شهرداری یا سازمان نظام مهندسی، به عنوان نقشه های رسمی و قابل اجرا تأیید می شوند. این نقشه ها شامل اطلاعات مربوط به ساختمان، معماری، سازه و تاسیسات می باشند و بر اساس آنها اجرای ساختمان صورت می گیرد.
نقشه های مصوب چیست؟
نقشه های مصوب دارای اهمیت بسیاری در فرایند ساختمانی هستند. زیرا اجرای ساختمان باید به طور کامل و دقیق با این نقشه ها هماهنگ شود تا از ایجاد هرگونه مغایرت و اشکال در فرایند ساخت جلوگیری شود. مهندس ناظر مسئول کنترل عملیات اجرایی و مطابقت آن با نقشه های مصوب و پروانه ساختمانی استنقشه های مصوب شامل اطلاعات مختلفی می شوند که برای اجرای ساختمان لازم است. این اطلاعات شامل ابعاد ساختمان، محل و تعداد ستون ها، محل بازشوها، ابعاد بازشوها، ارتفاع طبقات و مطابقت نقشه سازه نگهبان با شرایط موجود زمین می باشد. همچنین، نقشه های مصوب شامل اطلاعات محاسباتی نیز هستند که به طور مثال شامل محدودیت هایی برای استفاده از مصالح مختلف می باشد، مانند ممنوعیت استفاده از تیرچه در دهانه های بالای 8 متر .در صورتی که مهندس ناظر هنگام کنترل عملیات اجرایی مغایرتی با نقشه های مصوب مشاهده کند، باید این مغایرت را در گزارشات مرحله ای به شهرداری اعلام کند و تا حد امکان از کلی گویی پرهیز کرده و مسائل مهم را به صورت جزیی گزارش کند
تفاوت نقشه های مصوب و اجرایی ساختمان
تفاوت نقشه های مصوب و اجرایی ساختمان به شرح زیر است:
نقشه مصوب
- نقشه مصوب یا نقشه طراحی، نقشه ای است که توسط مهندسان طراح در مرحله طراحی ساختمان تهیه می شود.
- این نقشه شامل اطلاعات معماری، سازه، برق، مکانیک و تاسیسات ساختمان است.
- نقشه مصوب بر اساس مقررات ملی ساختمان و استانداردهای مربوطه تهیه می شود.
- این نقشه برای اخذ مجوز ساخت و پروانه ساختمانی استفاده می شود.
- نقشه مصوب به عنوان مبنای اجرای ساختمان استفاده می شود و باید توسط مجری و ناظر ساختمان کنترل شود.
نقشه اجرایی
- نقشه اجرایی، نقشه ای است که بر اساس نقشه مصوب تهیه می شود و جزئیات اجرایی ساختمان را شامل می شود.
- این نقشه شامل ابعاد دقیق، جزئیات سازه، جزئیات مکانیکی و الکتریکی، جزئیات تاسیسات و سایر جزئیات اجرایی است.
- نقشه اجرایی برای استفاده در مرحله اجرای ساختمان تهیه می شود و به عنوان راهنمایی برای مجریان و کارگران ساختمان استفاده می شود.
- نقشه اجرایی باید با نقشه مصوب مطابقت داشته باشد و توسط ناظر و مجری ساختمان کنترل شود.
کنترل نقشه های مصوب توسط مهندس ناظر
کنترل نقشه های مصوب توسط مهندس ناظر یکی از وظایف مهم در فرایند ساخت و ساز است. مهندس ناظر مسئولیت بررسی و کنترل نقشه های مصوب را دارد تا اطمینان حاصل شود که اجرای ساختمان با مشخصات و استانداردهای تعیین شده صورت میگیرد. در ادامه به برخی از نکات مربوط به کنترل نقشه های مصوب توسط مهندس ناظر میپردازیم:
بررسی و اصلاح نقشه ها: مهندس ناظر موظف است قبل از اجراء کلیه نقشه ها را بررسی کرده و در صورت مشاهده اشکالات، نظرات و پیشنهادات خود را برای اصلاح به طراح اعلام کند
مطابقت ابعادی و اندازه ای: یکی از نکات مهم در کنترل نقشه ها، مطابقت ابعادی و اندازه ای نقشه های سازه و معماری است. مهندس ناظر باید ابعاد ساختمان، تعداد و محل ستون ها، بازشوها، ارتفاع طبقات و سایر ابعاد مهم را بررسی کند
مطابقت با مقررات ملی ساختمان: مهندس ناظر باید اطمینان حاصل کند که نقشه ها با مقررات ملی ساختمان و اصول مهندسی سازگاری دارند. این شامل رعایت ایمنی و حفاظت کارگاه ساختمان نیز میشود
همکاری با مهندس مجری: همکاری و هماهنگی بین مهندس ناظر و مهندس مجری در کنترل نقشه ها بسیار مهم است. آنها باید با هم در تشخیص و رفع اشکالات نقشه ها همکاری کنند و در صورت لزوم با مهندس محاسب نیز در ارتباط باشند
استفاده از شورای حل اختلاف: در صورتی که در رابطه با نقشه ها اختلافاتی بین مهندس ناظر و مهندس محاسب وجود داشته باشد و راه حلی پیدا نشود، میتوان به شورای حل اختلاف سازمان نظام مهندسی استان مراجعه کرد
وظابف مهندس ناظر در خصوص نقشه های مصوب
وظایف مهندس ناظر در خصوص نقشه های مصوب ساختمان عبارتند از:
کنترل اجرای عملیات ساختمانی براساس نقشه های مصوب: مهندس ناظر مسئول کنترل اجرای عملیات ساختمانی است و باید اطمینان حاصل کند که اجرای ساختمان براساس نقشه های مصوب و مشخصات فنی صورت میگیرد
اعلام تخلفات: در صورتی که در اجرای ساختمان تخلفاتی از لحاظ سازهای با نقشه های مصوب رخ دهد، مهندس ناظر موظف است این تخلفات را به مرجع صدور پروانه ساختمان اعلام کند و درخواست اصلاح یا توقف عملیات اجرائی را به سازنده و صاحبکار ارسال کند
تحویل گزارش: مهندس ناظر باید گزارش کنترل اجرای عملیات ساختمانی براساس نقشه های مصوب را به سازمان استان تحویل دهد
عدم اعمال تغییرات در نقشه ها و مشخصات فنی: مهندس ناظر مجاز به اعمال تغییرات در نقشه ها و مشخصات فنی نمی باشد و باید اجرای ساختمان براساس نقشه های مصوب صورت گیرد
برخورد با تخلفات معماری: مهندس ناظر باید در صورت بروز تخلفات معماری مانند اضافه بنا، جابجایی عناصر معماری، حذف یا کاهش مساحت نورگیر و سایر تخلفات مشابه، گزارش تخلف را در زمان مقرر اعلام کند
