برای ساخت انواع سازهها ابتدا نیاز به گودبرداری و پایدارسازی خاک میباشد. از این رو مهندسان و کارشناسان فعال در این زمینه روشهای مختلفی برای این کار ابداع کرده و مورد استفاده قرار میدهند. دو نمونه از برترین و مدرنترین روشها برای این کار، انکراژ و نیلینگ میباشد. شاید بخواهید بدانید تفاوت نیلینگ و انکراژچیست؟ در پاسخ باید بگوییم که این دو روش در حقیقت سازههای نگهبانی هستند که برای استحکامسازی و پایدار کردن خاک مورد استفاده قرار میگیرند. در کنار شباهتهای زیاد، تفاوتهایی نیز میان این دو روش وجود دارد.
تفاوت نیلینگ و انکراژ چیست؟
نیلینگ و انکراژ دو روش اصلی برای پایدارسازی خاک هنگام گودبرداری میباشند. امروزه به دلیل اثرگذاری بالای این دو روش و همچنین سرعت زیاد در اجرا، معمولا برای استحکام بخشی به گودها از این دو روش استفاده میکنند. اجرای این مرحله بعد از خاکبرداری و قبل از شروع به ساخت سازه انجام میگیرد. بسیاری از افراد در انتخاب یکی از این دو روش تردید دارند و نمیدانند کدام یک بهتر بوده و کارآیی بیشتری دارند.
با توجه به تحقیقاتی که برای بررسی تفاوت نیلینگ و انکراژ انجام شده است، متوجه میشویم که این دو فرآیند در کنار شباهتهای زیاد با هم متفاوت میباشند. مهمترین نمونه از این تفاوتها به شرح زیر میباشند:
- نیاز به تجهیزات و مصالح در اجرای روش نیلینگ بسیار کمتر میباشد.
- پایدارسازی با اجرای نیلینگ در مدت زمان کمتری انجام میگیرد و در حقیقت این روش سرعت اجرای بالایی دارد.
- یکی دیگر از تفاوتهای این دو روش، پیش تنیدگی در مهارگذاری است.
- نیلینگ به روش مقاوم و در مقابل آن انکراژ با روش فعال عمل میکنند.
- قدرت بالاتر انکراژ در مهار نیروهای رانشی و ریزشی زمین
- در روش نیلینگ زمانی سیستم عمل میکند که کمی جا به جایی در توده خاک مشاهده شود. این در حالی است که در سازه نگهبان انکراژ نیاز به هیچ گونه جا به جایی نبوده و مهارها از بروز هر گونه حرکت توده خاک جلوگیری میکنند.
تعریف نیلینگ
یکی از روشهای شناخت تفاوت نیلینگ و انکراژ، این است که ابتدا هر یک از این دو فرآیند را بشناسیم. از این رو ابتدا در مورد واژه نیلینگ صحبت خواهیم کرد. این فرآیند در حقیقت همان میخ کوبی میباشد که قبل از ساخت سازه انجام میگیرد و یک سازه نگهبان موقت به حساب میآید. هدف از انجام این کار مسلح کردن خاک و در نتیجه افزایش پایداری آن در برابر فشارهای اضافی میباشد. پس از گودبرداری برای پایدارسازی خاک از این روش استفاده میکنند.
این فرآیند شامل مراحل مختلفی میباشد که هر یک از آنها را باید مطابق با استاندارد ها اجرا کنند. در این عمل چالههایی احداث کرده و درون آن را میلگردهایی با قطر و ارتفاع مخصوص قرار میدهند. پس از آن با استفاده از دوغاب اطراف میلگرد را پر کرده و سبب محکم شدن آن میگردند. برای اطلاعات بیشتر میتوانید وارد صفحه نیلینگ شوید.
انکراژ یعنی چه؟
برای این که تفاوت نیلینگ و انکراژ را بدانیم، بهتر است که با واژه انکراژ بیشتر آشنا شویم. این روش یکی از راهکارهای مدرن و پیشرفته برای پایدارسازی سازهها میباشد که بسیار مشابه روش نیلینگ است. در این روش پس از تزریق دوغاب، مهارها را کشیده و پیش تنیده میشوند. این شیوه پایدارسازی خاک را با نامهایی مانند میل مهار و همچنین دوخت به پشت نیز میشناسند. در این روش دو ناحیه مقاوم خاک را به کمک نیرو پیش تنیدگی به یکدیگر متصل میکنند. از این طریق از حرکت توده خاک جلوگیری شده و سبب پایدارسازی آن میگردد.
این نمونه از سازههای نگهبان عملکردهای مناسبی بر روی سازهها دارند که مهمترین آنها عبارتند از:
- پایدارسازی شیبها
- مقاومسازی ترانشههای مجاور راهها
- افزایش استحکام در گودبرداری
- افزایش ظرفیت باربری
- محدود کردن تغییر شکلها
مراحل اجرای انکراژ
هنگام بررسی تفاوت نیلینگ و انکراژ بهتر است که با مراحل کار انکراژ بیشتر آشنا شویم. این فرآیند شامل مراحل مختلفی میباشد که باید هر یک را بر اساس اصول و استانداردهای خاصی انجام دهیم. این کار باید توسط نیروهای خبره و بسیار کارآزموده انجام شود تا فرآیند به درستی انجام گیرد و در نتیجه پایدارسازی در خاک اتفاق بیفتد. یکی از برترین شرکتهای فعال در این حوزه هلدینگ ساختمانی سپنتا میباشد. این مجموعه با استخدام نیروهایی مجرب همواره در تلاش است تا با استفاده از استانداردترین روشها به مسلح کردن خاک بپردازد.
مهمترین مراحل انجام این کار به شرح زیر میباشند:
- گودبرداری
ابتدا یک خاکبرداری اولیه صورت میگیرد و پس از اجرای گمانهها، گودبرداری بعدی انجام میشود. معمولاً پس از تزریق دوغاب در چالهها، شرایط برای گودبرداری بعدی فراهم میشود و این امر سبب میشود تا اجرای این روش کمی طولانی شود.
- حفاری
در این مرحله باید به فاکتورهای خاصی توجه کنید و بر اساس اصول و با رعایت همه استانداردها این مرحله سخت را انجام دهید. سرعت دستگاه حفاری باید با توجه به جنس خاک تعیین شود تا از فروپاشی خاک جلوگیری شود. باید دقت داشته باشید که هنگام گودبرداری در خاکهای درشت دانه بیشتر مراقب باشید چرا که احتمال ریزش چالهها وجود دارد. برای حفر چالهها باید اندازه چکش و سر مته را بر اساس قطر چاهک انتخاب کنید. گمانههایی که در این روش حفر میشوند باید دارای ابعاد و اندازههای خاصی باشند که عبارتند از:
- قطر ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتری
- طول ۱۰ تا ۳۰ متر
- زاویه نسبت به افق حداکثر ۲۰ درجه
- فاصله چالهها از یکدیگر بین ۲. ۵ تا ۳. ۵ متر
ادامه مراحل اجرای انکراژ
پس از خاکبرداری و ایجاد چاهک های مناسب، باید اقدامات دیگری نیز برای اجرای انکراژ انجام گیرد که مهمترین آنها به شرح زیر میباشند:
- قرار دادن آرماتور مصرفی به روش انکراژ
پس از حفر گمانهها حال نوبت به قرارگیری آرماتورها میرسد. در این روش آرماتورها را دقیقاً در وسط چاله قرار داده و برای جلوگیری از انحراف آنها از فاصله نگهدار استفاده میکنند.. استرند و یا آرماتورها را در ابعاد و اندازههای مختلفی تولید میکنند و در هر موقعیت از نمونه خاصی از آنها استفاده مینمایند. نمونههای معمولی و گالوانیزه این محصولات را به صورت ساده و یا روکش دار تهیه میکنند و به بازار میفرستند.
- تزریق دوغاب در چالهها به روش انکراژ
پس از جایگذاری استرندها حال نوبت به تزریق دوغاب است. داخل چاله را به اندازه طول گیردار با دوغاب تزریق کرده و پر میکنند. با این کار فرآیند مقاومسازی تقریباً رو به اتمام میرود و امکان حرکت توده خاک در این مرحله به شدت کاهش مییابد.
- کشیدن آرماتورها به روش انکراژ
در این مرحله باید استرند و یا همان آماتورها کشیده شوند. برای این کار از جکهای مخصوصی استفاده میکنند تا بدون هر گونه فشار اضافی بتوان استرندها را از درون گمانه خارج نمود. معمولاً هر رشاه از این استرندها در حدود ۱۵ تن کشیده میشوند و این در حالی است که نمونههای ۳، ۴، ۵ و ۶ رشتهای به همین نسبت با تن بالاتری کشیده میشوند.
تفاوت نیلینگ و انکراژ از نظر اجرایی
تفاوت نیلینگ و انکراژ به مواردی که تاکنون به آنها اشاره کردیم ختم نمیشود. این دو سازه نگهبان در مرحله اجرا نیز با یکدیگر متفاوت میباشند. معمولاً هنگام اجرای روش نیلینگ فضای آزاد بیشتری در اختیار نیروها قرار دارد، در نتیجه عبور و مرور و جا به جایی تجهیزات راحتتر انجام میگیرد. در حالت کلی فرآیند اجرای این روش نسبت به انکراژ بسیار راحتتر و سریعتر انجام میشود.در روش نیلینگ ابزار و وسایل مورد استفاده نیز نسبت به روش دوم متفاوت میباشد. برای اجرای این کار از میلگردهای آجر دار Alll استفاده میکنند که قطر آن حداقل ۲۵ میلیمتر میباشد. این در حالی است که در روش انکراژ از ۲ نمونه میل و یک کابل مهاری استفاده میکنند.
معمولاً تنش تسلیم در میلها در حدود ۴۰۰ مگاپاسکال و در کابل ۱۸۰۰ مگاپاسکال میباشد. از طرفی فولادهایی که در روش انکراژ مورد استفاده قرار میگیرند، از مقاومت بسیار بالاتری نسبت به میلههای فولادی معمولی برخوردار هستند. در حالت کلی روش نیلینگ زمانی شروع به اثرگذاری و استحکامسازی میکند که توده اک کمی جا به جا شود. این در حالی است که استرندهای موجود در چالهها در روش انکراژ اجازه این کار را نمیدهند. در نتیجه نیروی پیش تنیدگی بعد از مرحله پس تنیدگی آزاد شده و بدون نیز به حرکت خاک، پایدارسازی آغاز میگردد.
تفاوت هزینه نیلینگ و انکراژ
در بررسی تفاوت نیلینگ و انکراژ با مسأله هزینهها نیز مواجه هستیم. از آن جایی که در روش نیلینگ به وسایل و تجهیزات کمتری احتیاج داریم و در اجرای این سازه نگهبان مصالح ساختمانی کمتری مورد استفاده قرار میگیرد، در نتیجه هزینه اجرای آن نیز به مراتب کمتر خواهد بود. از طرفی روش انکراژ دارای پیچیدگیهای خاصی میباشد که همین امر سبب میشود تا به نیروهای متخصص بیشتر احتیاج داشته باشیم. در نتیجه باید دستمزدهای بیشتری در این روش بپردازیم و همین مسأله باعث افزایش هزینهها در این روش میگردد.
نتیجهگیری تفاوت نیلینگ و انکراژ
هنگام بررسی روش های اجرای سازه نگهبان با دو روش بسیار مدرن به نامهای انکراژ و نیلینگ مواجه میشویم. این دو شیوه که برای پایدارسازی خاک مورد استفاده قرار میگیرد بسیار به یکدیگر شبیه هستند. بسیاری از افراد میخواهند تفاوت نیلینک و انکراژ را بدانند. معمولاً در اجرای نیلینگ نسبت به روش دوم به مصالح و تجهیزات کمتری احتیاج است و در نتیجه کار با هزینه کمتری انجام میگیرد. از طرفی به نیروهای متخصص کمتری نیز نیاز داریم و همین امر سبب میشود تا هزینه این روش پایدارسازی نیز نسبت به انکراژ کمتر باشد. در عین حال روش انکراژ نسبت به روش دیگر احتمال حرکت توده خاک به شدت پایین است.
