در پروژه‌های ساختمانی، مرحله گودبرداری همیشه یکی از حساس‌ترین بخش‌هاست. هر خطا ممکن است خسارت‌های مالی و جانی ایجاد کند. به همین دلیل، در هلدینگ ساختمانی سپنتا همیشه تأکید شده که مجموعه‌ای از اقدامات مهم باید قبل از گودبرداری انجام بشود. این اقدامات کمک می‌کند پروژه با کمترین خطر، بیشترین دقت و استاندارد بالا پیش برود. حتی کوچک‌ترین بی‌توجهی می‌تواند باعث ریزش، توقف پروژه یا ایجاد خسارت‌های جدی شود.
چرا اقدامات قبل از گودبرداری اهمیت دارد؟
گودبرداری در ظاهر یک مرحله ساده است؛ اما در عمل، مجموعه‌ای از عوامل فنی و حقوقی در کنار هم قرار می‌گیرند. هر ساختمانی شرایط خاص خود را دارد و بدون بررسی‌های اولیه، نمی‌توان شروع به خاک‌برداری کرد. انجمن‌های مهندسی نیز همیشه تأکید کرده‌اند که بخش مهمی از امنیت ساختمان به این مرحله وابسته است. رعایت نکردن اصول قبل از گودبرداری ممکن است باعث ریزش دیواره‌ها، آسیب به ساختمان‌های مجاور، هزینه‌های اضافی و توقف کامل پروژه بشود.
بررسی مدارک و مستندات قانونی
اولین قدم این است که مدارک مربوط به ساخت بررسی شود. یکی از مدارک مهم، برگه سبز معماری است که با توجه به طراحی و ضوابط منطقه صادر می‌شود. این برگه مشخص می‌کند که ساخت‌وساز باید با چه ضوابط شهری و معماری انجام شود.
در کنار آن، فرایند اخذ جواز ساخت نیز باید کامل شده باشد. گودبرداری بدون داشتن جواز، تخلف بوده و می‌تواند منجر به توقیف عملیات یا جریمه شود.
مورد مهم دیگر دستور نقشه است. این دستور مشخص می‌کند که ساختمان نهایی چه ابعادی داشته و گودبرداری تا چه عمقی مجاز است. بنابراین هیچ پروژه‌ای حق ندارد بدون بررسی این اسناد، عملیات را شروع کند.
ارزیابی استحکام ساختمان‌های مجاور
یکی از مهم‌ترین مسائل قبل از گودبرداری، بررسی وضعیت ساختمان‌های اطراف است. هرچه قدمت ساختمان‌های مجاور بیشتر باشد، خطر ریزش آن‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند. برای همین، مهندسان سازه معمولاً درخواست بررسی استحکام بنا و برگه استحکام بنا را می‌دهند تا وضعیت دیوارها، پی و ستون‌های همسایه مشخص شود.
اگر ساختمان‌های اطراف آسیب‌پذیر باشند، باید اقدامات محافظتی و نگهبانی انجام شود تا گودبرداری باعث ریزش یا ترک‌های ساختاری نشود.
آزمایش خاک برای شناخت وضعیت زمین
یکی دیگر از موارد ضروری قبل از گودبرداری، انجام آزمایش خاک است. نتایج این آزمایش تعیین می‌کند زمین از چه جنسی است، قابلیت تحمل چه مقدار بار را دارد، تراز آب زیرزمینی چقدر بوده و چه نوع سازه‌ای برای این نوع خاک مناسب است. این مرحله برای تعیین نوع پی‌سازی و روش مقاوم‌سازی دیواره گود بسیار ضروری است.
اگر خاک سست باشد یا آب زیرزمینی بالا باشد، گودبرداری بدون تمهیدات لازم بسیار خطرناک است.
تعیین روش مهاربندی و ایمن‌سازی
ایمن‌سازی گود یکی از مراحل مهم قبل از گودبرداری محسوب می‌شود. بسته به عمق گود و نوع خاک، مهندس سازه یک یا چند روش زیر را انتخاب می‌کند:
- نیلینگ
- انکراژ
- شمع‌زنی
- سپرکوبی
- اجرای سازه نگهبان
هرکدام از این روش‌ها برای جلوگیری از ریزش دیواره‌ها استفاده می‌شود. انتخاب روش اشتباه یا اجرای ناقص آن، یکی از اصلی‌ترین دلایل ریزش‌های ساختمانی است.
هماهنگی با ناظر و مهندسان پروژه
هیچ پروژه‌ای بدون نظارت بر ساخت و ساز نمی‌تواند با ایمنی کامل پیش برود. از اولین جلسه فنی تا آخرین روز گودبرداری، ناظر باید تمامی مراحل را کنترل کند. او وظیفه دارد مطمئن شود طراحی سازه نگهبان، عمق گودبرداری و روش اجرا دقیق و مطابق استاندارد است.
اگر بین نقشه و اجرا اختلافی وجود داشته باشد، ناظر باید عملیات را متوقف کند تا اصلاحات لازم انجام شود.
برنامه‌ریزی برای تخلیه خاک و مسیر ماشین‌آلات
در بسیاری از پروژه‌ها، بخش بزرگی از مشکلات ناشی از نبود مسیر مناسب برای خروج کامیون‌ها است. قبل از گودبرداری باید مشخص شود:
- خاک در کجا تخلیه می‌شود
- چه تعداد کامیون در روز لازم است
- مسیر ورود و خروج چگونه است
اگر این موارد برنامه‌ریزی نشود، پروژه با تأخیر یا بی‌نظمی مواجه می‌شود.
آماده‌سازی تجهیزات و بررسی سلامت آن‌ها
ماشین‌آلات پروژه باید پیش از شروع بررسی شوند. هرگونه نقص فنی ممکن است عملیات را طولانی کند یا حادثه ایجاد کند. تجهیزات مهم شامل:
- بیل مکانیکی
- لودر
- کمپرسور
- چکش تخریب
در کنار این موارد، بعضی پروژه‌ها نیاز به تست بتن در مراحل بعدی خواهند داشت. برنامه‌ریزی برای این تست‌ها نیز باید از همان ابتدا انجام شود.
بررسی محل عبور تأسیسات شهری
یکی از مهم‌ترین و خطرناک‌ترین بخش‌ها در گودبرداری، احتمال برخورد با لوله‌های آب، گاز، برق یا مخابرات است. هر پروژه باید پیش از شروع، نقشه تأسیسات شهری را بررسی کند تا از محل عبور آن‌ها مطلع شود. هر برخورد با این تأسیسات می‌تواند خطرات جانی و مالی ایجاد کند.
کنترل شرایط آب‌وهوا و زمان‌بندی مناسب
بسیاری از ریزش‌های گود به‌خاطر بارش باران یا نفوذ آب رخ می‌دهد. بنابراین زمان‌بندی مناسب اهمیت زیادی دارد. انتخاب فصل و شرایط جوی مناسب، بخشی از برنامه‌ریزی درست قبل از گودبرداری است.
نتیجه‌گیری
در نهایت، انجام تمام این مراحل کمک می‌کند پروژه با ایمنی کامل و بدون ریسک انجام شود. گودبرداری مرحله‌ای حساس است و هر تصمیم اشتباه می‌تواند باعث خسارات بزرگ شود. با بررسی مدارک، آزمایش خاک، ارزیابی ساختمان‌های اطراف و تعیین روش مناسب ایمن‌سازی، پروژه در مسیر درست قرار می‌گیرد.
کامنتی ثبت نشده است